Prawdziwe męstwo

 „Prawdziwe męstwo” Joela i Ethana Coenów, szczególnie przez imponującą liczbę dziesięciu nominacji, budziło wielkie oczekiwania. Utalentowani bracia, o niezwykle płodnej wyobraźni, bawiący się konwencją, obalają różne stereotypy, tworzą arcydzieła, filmy niepowtarzalne, o charakterystycznym klimacie, atrakcyjnym i rozpoznawalnym stylu, kreują masową wyobraźnię. Dlatego każdy ich film budzi emocje, zwraca na siebie uwagę. Pomimo, że produkują oni, inaczej niż w przypadku m. in. Christophera Nolana i Davida Finchera, przynajmniej jeden film na rok, krytycy zawsze mogą być pewni, że wraz z premierą każdego kolejnego tytułu braci Coen, czeka ich przynajmniej dobry film. I niestety „Prawdziwe męstwo” to tylko dobry film.

Niezłomna Mattie (Hailee Steinfeld) zamierza zabić Toma Chany (Josh Brolin), mordercę jej ojca. Ale czternastolatce nie uda się schwytać groźnego przestępcy na terytorium Indian, więc potrzebuje pomocy. Dlatego poszukuje Cogburna (Jeff Bridges), bezlitosnego, brutalnego, zapijaczonego szeryfa federalnego. I znajduje go. W wychodku.

W „Prawdziwym męstwie” twórcom brakuje zdecydowania. Bracia Coen budują świat znany z klasycznych westernów – piękne zdjęcia porażają złotem pustyni, scenografia jest bliźniacza do „3:10 do Yumy”, muzyka przypomina westerny lat 70 i 80. Oprawa filmu odwołuje się do klasyki, ale nie brakuje tu scen łamiących schematy westernów, kierujące film raczej w stronę antywesternu. Reżyserzy jednak nie dają jednoznacznej odpowiedzi, co za film chcieli stworzyć. Czy miał to być hołd złożony gatunkowi? Czy miało to być złamanie zasad, zabawa z konwencją, prawdziwy antywestern? A może właśnie taki swoisty hołd, doprawiony szczyptą coenowskiej ironii? Jednak by obronić tę tezę, należałoby wychwycić z „Prawdziwego męstwa” coś więcej niż garstka zaskakujących sceny, w których czuje się charakter twórców „To nie jest kraj dla starych ludzi”. Ponadto sama fabuła wydaje się zbyt książkowa, nie dostatecznie „przerobiona” przez scenarzystów. Dłuższych dialogów z klasyczną wymianą zdań podszytą nutką ironii jest tu jak na lekarstwo, mamy śladowe ilości charakterystycznego humoru, a scena finałowej rozprawy z bandytami rozczarowuje brakiem polotu i niechlujnością przedstawienia.

Jednak „Prawdziwe męstwo” to mimo wszystko, jak wspomniałem, dobry film. Mocna, jak zwykle u Coenów, jest obsada aktorska. Zachwyca przede wszystkim Jeff Bridges, który stworzył rolę kompletną. Śmieszy i pasjonuje, a przez cały czas obecności na ekranie kradnie uwagę widza. Bardzo ograniczeni scenariuszem Matt Damon, Josh Brolin i znany z „Szeregowca Ryana” Barry Pepper wykonali tytaniczną pracę i pomimo, że widzimy ich na ekranie przez bardzo krótki czas, zapadają w pamięć. Widać dużą dojrzałość ich gry aktorskiej, dlatego szczególnie w przypadku Brolina, widz może czuć się rozczarowany ich skróconymi do minimum wątkami. Niestety tylko średnio wypada Hailee Steinfeld, która przebywa na ekranie przez lwią część filmu. Nie buduje postaci wyrazistej, raczej irytuje niż budzi sympatię.

Największą zaletą filmu są jednak zdjęcia. Klasyczne i malownicze, momentami wręcz porażające. Czuje się w nich klasę fachowca, którym jest Roger Deakins. Szczególnie zapadają w pamięć sekwencje szeryfa na galopującym koniu ścigającego się ze śmiercią i początkowe obrazy z prologu. Jednak wspomniana sekwencja finałowej rozprawy okazała się klęską całej ekipy i nawet Deakins zobrazował ją w sposób niechlujny.

„Prawdziwe męstwo” to najsłabszy film braci Coen od czasu „Okrucieństwa nie do przyjęcia”. Za mało w nim ich artystycznego pazura, realizatorskiej pewności siebie. Ale mimo wszystko da się oglądać, a kilka scen zapada w pamięć. Jednak nazwisko Coen oznacza pewną markę i nie wypada schodzić poniżej ustalonego przez nią wysokiego poziomu. Dla dobra widzów i twórców. Dlatego stawiam ostrzegawczą trójczynę.